CEVAP: Müslümanların başında bulunan iyi hükümdar, islâm ve vatana hizmet edebilecek bir kimsenin kendinden sonra başa geçmesi için vasiyet edebilir; dinen bunda beis yoktur. Çünkü Hazreti Ebûbekir (ra.) vefatından sonra Hz. Ömer'in halifeliğe getirilmesini vasiyet etti. Sahabeler de bunu kabul ettiler. Caiz olmasaydı Hz. Ebûbekir (ra.) buna tevessül etmediği gibi sahabeler de vasiyetine itiraz edeceklerdi. Mamafih biat ve şura gereklidir.

 

CEVAP: Varlıklı bir kimse, malının bir kısmını fakir ve cami gibi hayır müesseselerine vasiyet edebilir. Şad bin Ebi Vakkas'dan şöyle rivayet edilmiştir: "Ağır bir hastalığa yakalandım, bunun üzerine Peygamber (sa.) beni ziyaret etti. Ve bu münâsebetle Ey Allah'ın Resulü! Benim malım çoktur. Bir kızımdan başka da varisim yoktur. Bütün malımı sadaka olarak vereyim mi? dedim. Peygamber (sa.)

- Hayır.

- Üçte ikisini mi tasadduk edeyim?

- Hayır.

- Yarısını mı tasadduk edeyim?

- Hayır.

- Üçte birini mi tasadduk edeyim?

- Evet üçte biri, üçte biri de çoktur. Varislerini varlıklı ola rak bırakman insanlara el açacak kadar muhtaç bırakmandan daha hayırlıdır" buyurdu.

Peygamber (sa.), görüldüğü gibi varlıklı olan kimsenin malının üçte birini vasiyet etmesi için müsaade etmiştir. Fazlasını vasiyet etmek caiz değildir.

 

CEVAP: Bütün servetini bir fakire veya bir hayır müessesesine vermek isteyen kimseye şayet sıhhati yerinde olursa bu işi yapmasında hiçbir sakınca yoktur. Fakat ölüm döşeğinde böyle bir teberruda bulunsa Şafiî mezhebine göre teberru, ancak malın üçte birisinde muteberdir. Hanefî mezhebinde ise ölüm döşeğinde de olsa mal sahibi hür olup istediği şekilde tasarruf edebilir. Ancak malının bir kısmını yani üçte biri kadar teberru edebilir. Yeter ki vefat etmeden evvel teslim ve tesellüm bitmiş olsun.