Eski devirlerde, bir eser telif eden kimseler, eserin telifini bitirdikleri tarihi, yeri ve sair bilgileri son kısma yazarlardı. Bu gibi kayıtlara “teliften ferağ kaydı” adı verilir. Meşhur Osmanlı alimi ve tarihçisi Kemalpaşazâde de (tam adı Şemseddin Ahmed b. Süleyman’dır ve 1468-1534 yılları arasında yaşamıştır) yazılmasını bitirdiği bir kitabının sonunda, o eserin telif tarihini açık olarak değil, bilmece tarzında kaydetmiş, sonra da şöyle demiş:

“Kim benim bu ibaremde kastettiğim tarihi bulup çıkarır ve doğru neticeye ulaşırsa büyük bilginlerin pek çoğunun başaramamış olduğu bir işi başarmış olur.”

Biz, bu bilmeceli tarih ibaresini ve tercümesini, çoğunlukla dine ve Osmanlı kültürüne vâkıf kimselerden meydana gelen Diyanet Gazetesi okuyucularına sunup onlara, bilgi ve zekâlarını göstermek konusunda eğlenceli bir fırsat hazırlamayı münasip gördük. Doğru cevap ile gerekli açıklamayı –inşaallah– ileriki sayılarda vereceğiz. Bu tarz hareketle zaman zaman bize sorulan bu konuyu, geniş kitlelere de tanıtmış olacağımızı sanıyoruz. Bakalım kaç kişi, bu bilmeceyi çözmeyi başarabilecek. Tabii doğru cevap verenleri mükâfâtlandırmak da başkanlığa ait bir husustur.

Bahis konusu ibare şöyle:

“Temme’l-kitâb bi’avni’l-meliki’l-vehhâb fî yevmi’l-cum’a ve huve’l-aşri’t-tâsi’ mine’s-sülüsi’s-sânî mine’s-sudusi’s-sânî mine’n-nısfi’le-ûlâ mine’l-aşri’s-sâdisi mine’l-aşri’s-sâlisi mine’l-aşri’l-âşir mine’l-hicreti’n-nebeviyye.”

Tercümesi şöyledir:

“Bu kitabın yazılması Melîk-i Vehhâb olan Allah’ın yardımıyla, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz’in hicretinden itibaren onuncu on’un, üçüncü on’unun, altıncı onda biri’nin, birinci yarısının, ikinci altıda biri’nin, ikinci üçte biri’nin, dokuzuncu onda biri olan cuma günü tamam olmuştur.”

*